اوپن سورس چیست ؟ - معرفی نرم افزار های معروف دنیای اوپن سورس

 اوپن سورس یا متن باز عبارتی گسترده است. نرم افزاری که لقب متن باز میگیرد یعنی متن و کدهای پروژه اش در دسترس همه است ، هر کسی که اراده کند می تواند در توسعه هر پروژه متن بازی سهیم باشد فقط یک نکته مهم در این زمینه وجود دارد و آن این است که برای Submit کردن و ارسال کدهای خودتان به هر پروژه ای ، یک فرد صاحب پروژه وجود دارد که ممکن است فرد باشد و گاهی اوقات ممکن است یک سازمان باشد. درست مثل پروژه فایرفاکس که متن باز است ولی زیر مجموعه بنیاد موزیلاست یا کرنل لینوکس که متن باز است و شما می توانید از آن برای خود کپی تهیه کنید ولی اگر بخواهید در پروژه لینوکس کدهای خودتان را بگنجانید بایستی از صاحب پروژه که لاینوس تراولدز است اجازه کسب کنید. 

به طور خلاصه اصطلاح متن‌باز (Open Source) به نرم‌افزارها، پروژه‌ها یا حتی سخت‌افزارهایی اشاره دارد که کد منبع آن‌ها به صورت عمومی در دسترس قرار می‌گیرد و افراد می‌توانند آن را مشاهده، تغییر و توزیع کنند. در واقع، متن‌باز فلسفه‌ای است که بر شفافیت، همکاری و آزادی استفاده و تغییر تمرکز دارد.

ویژگی‌های نرم‌افزارهای متن‌باز:

1. دسترسی به کد منبع: کاربران می‌توانند کد اصلی برنامه را ببینند، بررسی کنند و یاد بگیرند.
2. قابلیت تغییر: افراد می‌توانند نرم‌افزار را مطابق با نیازهای خود تغییر دهند.
3. توزیع آزاد: کاربران می‌توانند نسخه‌های تغییریافته را با دیگران به اشتراک بگذارند.
4. همکاری جهانی: توسعه‌دهندگان از سراسر جهان می‌توانند با همکاری روی پروژه‌ها، آن‌ها را بهبود دهند.

مزایای متن‌باز:

• کاهش هزینه‌ها: اغلب نرم‌افزارهای متن‌باز رایگان هستند.
• افزایش امنیت: شفافیت کد باعث می‌شود مشکلات امنیتی سریع‌تر شناسایی و برطرف شوند.
• انعطاف‌پذیری: امکان سفارشی‌سازی وجود دارد.
• پایداری: برخلاف نرم‌افزارهای انحصاری، وابستگی به یک شرکت خاص وجود ندارد.

مثال‌هایی از پروژه‌های متن‌باز:

• سیستم عامل های مبتنی بر کرنل لینوکس یا همان توزیع های لینوکسی از جمله اوبونتو یا فدورا (Linux)
• مرورگر فایرفاکس (Firefox)
• سرور وب آپاچی (Apache)
• سیستم مدیریت محتوا وردپرس (WordPress)
• نرم افزار VLC مدیا پلیر
• مجموعه نرم افزارهای اداری Libre Office یا اوپن آفیس 
• نرم افزار دانلود فایل های تورنت ترنسمیشن Transmition
• و هر آنچه که در دنیای وب می توانید پیدا کنید که لایسنس GnuLinux دارند و اوپن سورس هستند

فلسفه متن‌باز:

این جنبش به طور رسمی با انتشار مجوز عمومی گنو (GNU GPL) توسط ریچارد استالمن و بنیاد نرم‌افزار آزاد (FSF) آغاز شد. بعدها مفهوم Open Source توسط سازمان OSI (Open Source Initiative) گسترش یافت.

خیلی از نرم افزار های متن باز دارای بخشی تجاری هستند اینطور نیست که اگر شما متن باز کار کنید هیچ درآمدی ندارید. شما می توانید بحث های پشتیبانی و راه اندازی نرم افزار را به صورت پولی ارائه دهید و از هزینه های دریافتی ، توسعه نرم افزار مورد علاقه خودتان را ادامه دهید. درست شبیه به کاری که مثلا نرم افزارهایی امثال ERP Next و Vtiger انجام می دهند. حتی گوگل کروم هم یک پروژه متن باز به حساب می آید. 

اینکه چرا باید از نرم افزارهای متن باز استفاده کنیم بیشتر به سلیقه و دیدگاه فردی ما بستگی دارد ولی نرم افزارهای متن باز ، با این دید طراحی شده اند که حق همه است که از امکانات استفاده کنند ، همه هم حق دارند نسخه دلخواه خودشان را داشته باشند. اینکه مثلا نرم افزارهای گروهی ادوبی هرطور که شرکت ادوبی بخواهد توسعه پیدا می کند برخلاف آرمان های متن باز است. ولی در این مسیر سخت است که از برخی ابزارهای خوب توسعه یافته مثل همان محصولات ادوبی چشم پوشی کرد. 

به هر حال بایستی سعی کنیم در مسیر استفاده از رایانه و نرم افزارهای مختلف ، مسیر درست را انتخاب کنیم ، در قسمت هایی که می توانیم از نرم افزارهای متن باز استفاده کنیم و در بخش هایی که نمی توانیم از ابزارهای پولی و غیر متن باز مثل محصولات ادوبی استفاده کنیم ولی سعی کنیم که پول آنها را پرداخت کنیم تا هم برای کار خود ارزش قائل شویم و هم برای ابزاری که برای درآمد زایی استفاده می کنیم. 

موفق باشید.