با بزرگترین رایانه دنیا SAGE ساخت IBM آشنا شوید

به مناسبت سال نو میلادی ، یک پست بامزه داریم، می خواهیم در تاریخ سفر کنیم، به سالهای نه چندان دور برویم و یکی از ابررایانه های ساخت بشر را بررسی کنیم، این رایانه از بزرگترین رایانه های امروزی نیز بزرگتر بوده و باورتان بشود یا نه می توانسته بمب هسته ای را به صورت نیمه خودکار کنترل کند. این شماو این داستان SAGE بزرگترین رایانه ای که از لحاظ وسعت توسط IBM ساخته شده است. 

 در سال ۱۹۵۷، آی‌بی‌ام ساخت سامانه نیمه‌خودکار زمینی (SAGE) را آغاز کرد که تا آن زمان بزرگ‌ترین رایانه جهان بود. این سامانه در بیش از ۲۰ مکان مختلف مستقر شده بود و هر مکان دارای رایانه‌هایی به اندازه یک هکتار بود که از طریق شبکه‌ای سراسری از مودم‌های پیشرفته  به یکدیگر متصل بودند. سامانه SAGE اوج فناوری دفاع هوایی راداری و موشکی ایالات متحده در دوران جنگ سرد بود.

SAGE، مانند بسیاری از ابررایانه‌ها، برای حل یک مشکل بزرگ داده طراحی شده بود. در دوران جنگ سرد، صدها ایستگاه رادار در سراسر آمریکای شمالی به طور مداوم در حال رصد موشک‌ها و بمب‌افکن‌های شوروی بودند. همان‌طور که می‌توانید تصور کنید، این ایستگاه‌ها حجم زیادی از داده تولید می‌کردند – داده‌هایی که باید به سرعت تحلیل و بر اساس آن‌ها عمل می‌شد. با توجه به وسعت جغرافیایی ایالات متحده، سرعت بالای هواپیماهای جت مدرن، و تعداد زیاد مسیرهای احتمالی حمله، ارتش آمریکا به این نتیجه رسید که یک شبکه رایانه‌ای تنها راه‌حل ممکن است.

سامانه SAGE شامل حدود ۲۰ مرکز فرماندهی (Direction Centers) بود که هر کدام یک مکعب بتنی بدون پنجره به اندازه یک هکتار بودند. در داخل هر مرکز دو واحد پردازش مرکزی (CPU) وجود داشت که هر کدام ۷,۵۰۰ فوت مربع مساحت داشتند و شامل ۶۰,۰۰۰ لوله خلأ، ۱۷۵,۰۰۰ دیود، ۱۳,۰۰۰ ترانزیستور نوآورانه و ۲۵۶ کیلوبایت حافظه مغناطیسی (RAM) بودند. این سیستم‌ها در مجموع ۳ مگاوات انرژی مصرف می‌کردند و وزن آن‌ها ۲۵۰ تن بود. هر واحد پردازش مرکزی – که فقط یکی از آن‌ها در هر زمان فعال بود و دیگری به عنوان جایگزین آماده به کار نگه داشته می‌شد – توانایی اجرای ۷۵,۰۰۰ دستور در ثانیه را داشت که برای پردازش حجم زیادی از داده‌های راداری و ارسال آن به ۱۵۰ کنسول CRT کافی بود.

به گفته اسکات لاکلین، این سامانه اولین سیستمی بود که از مانیتورهای CRT (لوله پرتو کاتدی) و حافظه مغناطیسی استفاده می‌کرد. همان‌طور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، اپراتورهای SAGE با استفاده از قلم‌های نوری با CRT‌ها تعامل داشتند – یک نوآوری دیگر که تقریباً ۳۰ سال پیش از ظهور تفنگ نوری کنسول NES ارائه شد.

هر یک از مراکز فرماندهی SAGE به یکدیگر، به چند مرکز کنترل اصلی و به صدها مرکز رادار از طریق خطوط تلفن AT&T (که از یک پناهگاه مرکزی زیرزمینی مستحکم عبور می‌کردند) و برج‌های مایکروویو متصل بودند. در انتهای هر خط تلفن یک مودم Bell 101 – اولین مودم تولید انبوه و نخستین دستگاهی که از کد ASCII استفاده می‌کرد – قرار داشت. سامانه SAGE یکی از نخستین شبکه‌های گسترده (WAN) بود و بسیاری از کسانی که روی آن کار می‌کردند بعدها در ایجاد ARPANET در سال ۱۹۶۹ مشارکت داشتند. (ARPANET همان سیستمی است که بعدها به اینترنت تبدیل شد.)

در اینجا ممکن است از خود بپرسید که بخش "نیمه‌خودکار" SAGE به چه معناست. باور کنید یا نه، SAGE دارای فناوری کنترل و هدایت هواپیماهای رهگیر (مانند F-101B Voodoo و F-4 Phantom) و موشک‌های دفاع هوایی بود. به طرز ترسناکی، یکی از موشک‌هایی که SAGE قادر به پرتاب و کنترل آن بود CIM-10 Bomarc بود که دارای کلاهک هسته‌ای بود. SAGE از طریق سیگنال‌های رادیویی HF، VHF، و UHF که از ایستگاه‌های راداری ارسال می‌شدند با هواپیماها و موشک‌ها ارتباط برقرار می‌کرد.

امیدوارم جالب بوده باشد. 

موفق باشید.