یک مکمل ورزشی رایج ممکن است کمتر از آنچه تصور میشود مفید باشد. در پژوهشی که این ماه منتشر شده، دانشمندان دریافتند که کراتین نتوانست به افراد کمک کند تا هنگام تمرین، به طور قابل توجهی عضله بیشتری نسبت به حالت عادی بسازند.
محققان دانشگاه نیو ساوت ولز این مطالعه را رهبری کردند که هفته گذشته در مجله Nutrients منتشر شد. این کارآزمایی بالینی افراد را در حالی که تمرینات مقاومتی انجام میدادند، با یا بدون مصرف دوز روزانه معمول کراتین، مقایسه کرد. نتایج نشان داد که تا پایان مطالعه، تفاوت معناداری در میزان افزایش توده عضلانی بدون چربی بین دو گروه وجود نداشت؛ همهی شرکتکنندگان در طول تمرین مقداری عضله اضافه کردند—اما دانشمندان برخلاف انتظارشان، افزایش بیشتری در گروه مصرفکننده کراتین مشاهده نکردند. محققان میگویند این یافتهها ممکن است نشاندهندهی این باشد که برای مشاهدهی مزایای عضلهسازی، به دوزهای بالاتر و منظمتری از مکمل نیاز است.
کراتین به طور طبیعی توسط بدن تولید میشود و در برخی مواد غذایی مانند غذاهای دریایی و گوشت قرمز یافت میشود. این ماده به تأمین انرژی عضلات کمک میکند، بهویژه در فعالیتهای شدید و کوتاهمدت مانند وزنهبرداری. برخی تحقیقات نشان دادهاند که مصرف مکمل کراتین میتواند عملکرد ورزشی افراد و توانایی آنها در افزایش توده عضلانی را بهبود بخشد، حتی در آزمایشهای کنترلشده با دارونما (که استاندارد طلایی پژوهش محسوب میشود).
با این حال، به گفتهی محققان دانشگاه نیو ساوت ولز، این آزمایشهای قبلی ممکن است دارای یک نقص اساسی بوده باشند، زیرا اغلب افراد درست زمانی که تمرینات جدید خود را شروع میکردند، مصرف کراتین را نیز آغاز میکردند. این طراحی باعث میشود که تفکیک مزایای جداگانهی کراتین از تمرین دشوارتر شود.
برای دور زدن این محدودیت احتمالی، محققان از برخی از داوطلبان خود خواستند که یک هفته پیش از آغاز بخش تمرینی مطالعه—یک دورهی ۱۲ هفتهای تمرین مقاومتی—مصرف کراتین را شروع کنند؛ این روش به عنوان دورهی "آمادهسازی" شناخته میشود. داوطلبان روزانه ۵ گرم کراتین مصرف کردند، دوزی که معمولاً پس از شروع مصرف منظم برای حفظ سطح کراتین استفاده میشود (محققان اشاره کردند که برای رسیدن به سطح اشباع کراتین یا حداکثر مقدار ذخیرهشدهی کراتین که بدن به آن پاسخ میدهد، نیازی به مرحلهی بارگیری نیست). افراد در هر دو گروه نسبتاً سالم بودند، اما پیش از مطالعه، اهل ورزش نبودند؛ در مجموع، ۵۴ نفر این آزمایش را به پایان رساندند.
به نظر میرسید گروه کراتین در هفته اول بهطور متوسط افزایش کمی در توده عضلانی بدون چربی (حدود ۰.۵ کیلوگرم) تجربه کرده باشند. اما این افزایشها در نهایت باعث برتری آنها نسبت به گروه کنترل نشد؛ تا پایان مطالعه، هر دو گروه بهطور متوسط حدود دو کیلوگرم به توده عضلانی بدون چربی خود اضافه کردند.
مندی هاگستروم، محقق این مطالعه و متخصص علوم ورزشی در دانشکده علوم سلامت دانشگاه نیو ساوت ولز، در بیانیهای از این دانشگاه گفت:
«افرادی که مکمل کراتین مصرف میکردند، قبل از اینکه حتی ورزش را شروع کنند، تغییراتی را مشاهده کردند. این موضوع ما را به این باور میرساند که این افزایش، رشد واقعی عضله نبوده، بلکه احتمالاً ناشی از احتباس مایعات بوده است.»
او افزود: «پس از شروع تمرین، آنها هیچ فایده اضافی از کراتین مشاهده نکردند، که این موضوع نشان میدهد مصرف پنج گرم کراتین در روز، اگر هدف شما عضلهسازی است، کافی نیست.»
محققان میگویند این یافتهها لزوماً کراتین را بهعنوان یک مکمل عضلهساز بیاثر نمیکند. بهعنوان مثال، ممکن است در بلندمدت، افرادی که کراتین مصرف میکنند، همچنان افزایش بیشتری در توده عضلانی تجربه کنند. یا ممکن است برای مشاهده این اثرات، به دوز نگهدارنده بالاتری نیاز باشد (محققان اشاره کردند که مصرف روزانه ۱۰ گرم کراتین میتواند ایمن باشد).
محققان همچنین از استفاده از "مرحله بارگیری" اجتناب کردند—مرحلهای که در آن افراد معمولاً در هفته اول، دوز بسیار بالاتری از کراتین (تا ۲۵ گرم) مصرف میکنند—اما با این حال انتظار داشتند که از دوزی که در مطالعه استفاده کردند، برخی اثرات را مشاهده کنند.
در نهایت، محققان میگویند برای آزمایش دوزها و مدتزمانهای مختلف مصرف، به مطالعات بیشتری نیاز است—مطالعاتی که امیدوارند دورههای آمادهسازی (wash-in) و سایر اقدامات لازم برای اطمینان از دقت نتایج را در نظر بگیرند. اما آنها اضافه کردند که یافتههای فعلی ممکن است به افراد کمک کند تا اگر تصمیم دارند برای افزایش توده عضلانی خود کراتین مصرف کنند، انتظارات واقعبینانهتری داشته باشند.
ایمتایاز دسای، نویسنده اصلی این مطالعه از دانشکده علوم سلامت دانشگاه نیو ساوت ولز و مرکز تحقیقات علوم اعصاب استرالیا (NeuRA)، در بیانیهای گفت:
«برای افراد عادی که برای افزایش حجم عضلانی در باشگاه کراتین مصرف میکنند، این یافتهها احتمالاً درک آنها از آنچه که کراتین میتواند به آنها ارائه دهد را تغییر خواهد داد.»
او افزود: «برای ورزشکاران حرفهای، بهویژه کسانی که باید وزن مشخصی برای ورزش خود داشته باشند، این یافتهها ممکن است نحوه و زمان مصرف این مکمل را تحت تأثیر قرار دهد.»